Sau khi phát hành album phòng thu thứ 3 Graduation, nhiều sự kiện diễn ra vào nửa còn lại của năm 2007 và trong năm tiếp theo gây những ảnh hưởng sâu sắc tới Kanye West. Vào 10 tháng 11 năm 2007, mẹ của West—bà Donda West—qua đời do những biến chứng từ quy trình phẫu thuật thẩm mỹ gồm phẫu thuật bụng và giảm kích thước ngực.[1] Một vài tháng sau, West và vợ chưa cưới Alexis Phifer cũng chấm dứt đính ước cũng như mối quan hệ lên xuống thất thường trong thời gian dài của họ, vốn bắt đầu từ năm 2002.[2] Cùng lúc đó, West gặp khó khăn để thích nghi với vị trí ngôi sao nhạc pop mới mà anh từng phải nỗ lực phấn đấu để đạt được và anh thường xuyên trở thành đối tượng theo dõi của giới truyền thông. Những mất mát, cô đơn và khát khao có một mối quan hệ tốt cùng cảm giác của sự bình thường là những điều tạo cảm hứng nên 808s & Heartbreak. West nói rằng: "Album này chính là sự trị liệu - nỗi cô đơn trên đỉnh cao."[3] Danny Clinch chụp một bức ảnh khi West hôn vào má của mẹ anh được đưa vào trong bìa ghi chú của album.[4]

West cảm thấy cảm xúc của anh không thể đơn thuần diễn tả bằng cách đọc rap và bên cạnh những giới hạn của rap, còn có "những giai điệu ở trong tôi — thứ ở bên trong bản thân mà tôi không thể ngừng lại."[5] West phân loại 808s & Heartbreak là một album pop, bày tỏ sự khinh thường trước những phản ứng tiêu cực đối với khái niệm nhạc pop hiện tại và thể hiện sự ngưỡng mộ đối với những điều mà một số ngôi sao nhạc pop làm được trong sự nghiệp của họ.[6] Anh sau đó bày tỏ mong muốn thể hiện âm nhạc dưới một thể loại mới gọi là "pop art" ("nghệ thuật pop"), giải thích rằng anh cũng biết khá rõ về việc có một phong trào nghệ thuật thị giác cùng tên và mong ước đem đến một thứ tương đương trong âm nhạc.[7] Anh nói thêm rằng: "[Cho dù] gọi nó là 'pop' hay 'pop art,' với tôi cái nào cũng ổn cả."[7]